อาหารและโรคที่เกิดเนื่องจากอาหารเป็นสื่อนำ

อาหารเป็นสิ่งสำคัญของสิ่งมีชีวิตทุกชนิด ซึ่งมีความต้องการอาหารแตกต่างกัน มนุษย์ต้องการอาหารเพื่อสร้างพลังงานให้อวัยวะต่างๆทำงานได้เป็นปกติ เกิดความสดชื่นกระปรี่กระเร่า ร่าเริง และแข็งแรงทนทานต่อโรคภัยไข้เจ็บ รวมทั้งการเจริญเติบโตและซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ การบริโภคอาหารมีผลต่อสุขภาพโดยตรง มีโรคที่เกี่ยวข้องกับภาวะโภชนาการของคนไทย ซึ่งมีทั้ง ขาดสารอาหารและสารอาหารมากเกินไป การอ่านและใช้ประโยชน์จากฉลากข้อมูลโภชนาการที่ทำไว้เพื่อผู้บริโภคโดยเฉพาะ จะช่วยให้ผู้บริโภคสามารถเลือกซื้ออาหารและเลือกบริโภคให้เหมาะสมกับความต้องการ หรือภาวะโภชนาการของตนเองได้ และการรับประทานอาหารที่ไม่ถูกสุขลักษณะ ซึ่งอาจทำให้เจ็บป่วยเป็นโรคที่เกิดเนื่องจากอาหารเป็นสื่อนำ (Food- borne Disease )ได้
ปัจจุบันอาหารสำเร็จรูปเป็นที่ต้องการของผู้บริโภค ซึ่งอาจมีเชื้อโรคหรือหนอนพยาธิ หรือสารพิษปนเปื้อนอยู่ในอาหาร อันเป็นสาเหตุทำให้เจ็บป่วยจากการบริโภคอาหารปนเปื้อนเหล่านั้น โดยเฉพาะถ้าได้รับในปริมาณมากจะทำให้เป็นโรคอาหารเป็นพิษ ซึ่งส่งผลต่อระบบทางเดินอาหาร และระบบต่างๆในร่างกาย เชื้อโรคที่ก่อโรคอาหารเป็นพิษที่มักพบปนเปื้อนอยู่ในอาหารในบ้านเรา ได้แก่ เชื้อซาลโมเนลลา เชื้อสแตปฟิโลคอคคัส ออเรียส เชื้อบาซิลลัส ซีเรียส เชื้อคลอสตริเดียม เปอร์ฟริงเจนส์ และเชื้ออี.โคไล เป็นต้น ส่วนหนอนพยาธิที่ทำให้เกิดโรคอาหารเป็นพิษ ได้แก่ พยาธิใบไม้ตับ พยาธิตัวตืดวัว พยาธิตัวตืดหมู และพยาธิสาคู เป็นต้น โรคที่เกิดจากสารพิษในอาหารตามธรรมชาติ ทั้งพบในพืชและสัตว์โดยเฉพาะอาหารทะเล ที่มีสมบัติไปทำลายหรือขัดขวางการดูดซึมและการนำสารอาหารไปใช้ประโยชน์ เช่น ปลาดิบ ไข่ขาวดิบ ขัดขวางการสร้างวิตามินบี 1 สาร Anti-Trypsin ในถั่วเหลืองดิบ ขัดขวางการสร้างโปรตีน สาร Lythylus ในถั่วลันเตาดิบ และสาร Goitrogensรากพืชบางชนิด ทำให้เกิดโรค lythyrism เป็นสาเหตุทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแอ เป็นอัมพาต เป็นต้น โรคที่เกิดจากสารพิษหรือสารเคมีเป็นพิษทางการเกษตร เช่น ยาฆ่าแมลง และวัตถุเจือปนหรือสารปรุงแต่งอาหารที่เป็นสารพิษหรือสารเคมีเป็นพิษที่เป็นอันตรายต่อผู้บริโภค
ดังนั้นเพื่อให้เกิดผลดีต่อสุขภาพอนามัยของผู้บริโภค ผู้จัดการอาหารต้องคำนึงถึงคุณค่าทางโภชนาการ ความสะอาด ( cleanliness) ความปลอดภัย ( safe ) และความน่าบริโภค (aesthetic ) มีการปรับปรุง บำรุงรักษา และแก้ไขให้สิ่งแวดล้อมต่าง ๆ ในการจัดการอาหารในทุกขั้นตอนตั้งแต่การคัดเลือกวัตถุดิบ การขนส่งและการเก็บรักษาอาหารดิบ การเตรียมและการปรุงอาหาร การผลิตอาหารปรุงสำเร็จอยู่เสมอ และผู้บริโภคเองควรใส่ใจต่อการเลือกอาหาร ควรรับประทานอาหารร้อน ใช้ช้อนกลาง และล้างมือเพื่อป้องกันโรคที่เกิดเนื่องจากอาหารเป็นสื่อนำได้…?